|
| achtergronden |
| kunst en wetenschap |
| esthetiek, of, de wetenschap van het schone |
| artikelen over kunstgeschiedenis |
| lichaamsintelligentie |
|
|
Op school hebben jullie waarschijnlijk de opvattingen van Newton over kleur geleerd (alle kleuren als gelijkwaardige delen van het witte licht, kleur als splitsing van het witte licht). Met de kleurenleer van Newton kun je een kleurentelevisie maken, maar kunstenaars kunnen er weinig mee. Zij kiezen meestal voor de kleurtheorie van Goethe. Kleur doet dingen met de gevoelens van mensen. Goethes kleurenleer maakt het mogelijk om die werkingen objectief te leren inschatten.
Kleur is een zintuigindruk. Hoe je ook goochelt met deeltjes, golven, brekingsindexen etc, het komt er toch op neer dat kleur iets is dat JIJ waarneemt. Maar kleur is wél een objectief gegeven. Kleur werkt niet alleen maar via de ogen: als een blind persoon een rood kamertje in gaat, gaat zijn/haar hartslag omhoog.
|
 |
In de atmosfeer is er een wisselwerking tussen licht en duisternis. Volgens Goethe zie je rood als er licht achter duisternis is, en blauw als er licht voor duisternis is. Bij een rode zonsondergang is er veel licht achter een dikke laag stoffige en meer troebele atmosfeer. Een blauwe lucht zie je als er veel licht in de atmosfeer is - hier, bij ons - met duisternis (de kosmos) daar achter. |
 |
 |
Kijken door een prisma Door een prisma zie je een vorm van dit verschijnsel in het klein. Het beeld van de plant wordt naar beneden getrokken, het prisma in. Waar het donkere is naar voren geduwd, krijg je de roodrand, en waar het donkere is weggetrokken, zie je blauw. Let op: alleen als de gekleurde randen elkaar raken krijg je groen (als de lichte kanten elkaar raken). Als de donkere kanten ekaar raken krijg je magenta (knalroze). Hierover verderop meer. In de menselijke constitutie is er een equivalent van licht en duisternis. Licht is dat wat jou doet zien, inzien, begrijpen. Bewustzijn, dus. Duisternis is wat nog onzichtbaar is, de potentie die er leeft in je lichaam. Wat er in je gedachtenwereld gebeurt kun je goed volgen, wat er in je gevoel gebeurt is al minder scherpomlijnd, en wat er in je ledematen en darmen gebeurt kun je eigenlijk alleen maar raden. Duisternis staat hier dus niet voor ‘slecht’! Duisternis is potentie, dat wat je aan mogelijkheden in je draagt. |
 |
Als we de kleurencirkel opvatten als een algemeen beeld van de menselijke ziel, kom je tot het volgende beeld. De rode kant representeert: jouw duisternis, potentie, activiteit die zich ontplooit tegen een licht buiten je. Oftewel: eerst doen en dan pas bewustworden. De blauwe kant representeert: jouw licht voor de duisternis daarbuiten. Oftewel: het leven in je eigen bewustzijn en het overdenken, beschouwen, contempleren van de dingen. |
Maar de kleurencirkel is pas compleet als de twee gekleurde randen elkaar raken, zoals hieronder. Dit zie je als je door je prisma naar een takje kijkt (links), en dus de donkere kant van de randen elkaar raken. Rechts zie je de dat de lichte kanten van de randen elkaar raken.
Als de lichte kant zich sluit zie je groen, en als de kleurencirkel zich over het zwart heen sluit ontstaat er daar een helder knalroze (magenta). Het wit wordt dus donkerder, en het zwart lichter.
 |
Groen en roze zijn dus van een andere orde dan de kleuren van de gekleurde randen.Samen met wit en zwart worden zij beeldkleuren genoemd
Beeldkleuren zijn in evenwicht tussen licht en duisternis en geven ook die gevoelsindruk (neutraal, rustig). Het zijn kleuren die geen gevoelens verbeelden, maar iets dat dieper ligt. Ze zijn door Rudolf Steiner beeldkleuren genoemd omdat ze beeld zijn van de ordening in vier natuurrijken: plant, dier, mens, mineraal. |
 |
Het beeld van de geest verschijnt in de ziel, en dat is wit (het witte licht). Het beeld van de ziel verschijnt in dat wat leeft, en dat is roze (de basiskleur van de menselijke huid, kijk naar littekens). Het beeld van het leven verschijnt in de dode materie, en dat is groen (de plantenwereld). Het beeld van de dood, zoals het in de geest verschijnt, is zwart (de aarde) Deze constructie is van Rudolf Steiner. Je moet dit niet zien als een bewijs van iets, maar als een manier om over dingen na te denken. Je kunt er belangrijke dingen uit afleiden, over de manier waarop ons bewustzijn en onze waarnemingsprocessen functioneren. |
 |
Waar zwart en wit gaan over de licht en duisternis buiten ons (die in ons de kleurbeleving doet ontstaan), gaan groen en magenta over het licht en de duisternis IN ons (met behulp waarvan wij ons aktief een voorstelling vormen over de wereld om ons heen).
Alleen al door de kleurencirkel hierboven kun je zien dat in de menselijke ziel geen absoluut licht of absolute duisternis voorhanden is. Net als in de yin-yangcirkel van de Chinezen heeft het licht een kern of essentie van duisternis (groen), en heeft de duisternis vooral de functie van lichtdrager. |
CONTRAST
 |
|
Contrastwerking kun
je gebruiken om je kleuren tot leven te wekken. Als je een echt mooi blauw
wilt hebben, kun je beter een beetje oranje door je achtergrondkleur mengen
(ik bedoel, door de stukken die niet blauw zijn) dan aan het blauw zelf
gaan sleutelen om het mooier te maken. De kleuren in je schilderij staan
nooit op zichzelf. Ze bevinden zich in relatie tot elkaar. Contrast bepaalt
de dynamiek ervan.
Het INTERVAL
Een interval is een kleur die op geheel magische wijze ontstaat tussen twee andere kleuren in Dit is een relatief onbekend kleurverschijnsel. Het berust (volgens mij althans) op de menging van gekleurd licht. Kleur bestaat niet alleen in de vorm van materie, maar ook in de vorm van licht. Als je kleur als licht schildert, gaat het optisch ook mengen als licht.
 |
 |
 |
Deze plaatjes zijn
elk met slechts 2 kleuren gemaakt (in de computer), maar als het goed
is zie je er op elk plaatje 3. Het is een vluchtig kleurverschijnsel,
en verschijnt alleen als je kleuren atmosferisch geschilderd zijn en zich
in de juiste verhouding tot elkaar bevinden. Je kunt het leren schilderen
door je kleuren atmosferisch te maken, en ze in balans te brengen. Het
makkelijkst doe je dit met een goede kwaliteit waterverf. En een goede
leraar. Klik hier voor cursusinfo
Kleur als licht, kleur als materie
Alles wat wij zien heeft een kleur, maar kleur is geen licht, en ook geen materie. Kleur treedt als eigenschap op van zowel licht als materie. De kleurwereld is de brug tussen deze twee zo fundamenteel verschillende werelden. In de germaanse sagen vind je dit gegeven terug als Bilrost, de regenboogbrug, die de goden nodig hadden om heen en weer te reizen tussen hun eigen wereld en de onze.
 |
Wat in licht primaire kleuren zijn, zijn in verf secundaire kleuren - en andersom. |
Deze mengwetten, die van het licht en die van de verf, vind je allebei in het schilderen terug. In eerste instantie heb je natuurlijk te maken met de wetten van de materie c.q. verf, maar als je kleuren in evenwicht zijn, en de kans krijgen zich als licht te gaan gedragen, kunnen ze ook als licht gaan mengen. Dan krijg je de intervalwerking (Zie hierboven). Deze werking berust trouwens niet helemaal op het fenomeen kleur-mengt-als-licht. Daarover meer in het ebook. Die stuur ik je toe als je een klein bedrag overmaakt via Paypal (bepaal zelf hoeveel).
|
|
In de prismaproeven komen deze kleuren als volgt terug: als je de regenboog met het groen erin samendrukt, blijven alleen rood-groen-blauw over, en in het geval van het takje, als de donkere kant van het spectrum samengedrukt wordt, blijven de kleuren cyaan, magenta en geel over.
 |
|
Voer voor meditatie,
nietwaar?
Dit gegeven wekt namelijk de indruk dat licht (zoals wij het kennen) zijn
verschijnen hier op aarde aan de materie dankt, en andersom....
Wil je er meer over weten?
Doneer een klein bedrag via Paypal (vanf 5 euro), en je krijgt een Ebook toegestuurd over de kleurenleer van Goethe.
|
|